بازیافت شیشه از آغاز تا کنون

  • تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۹/۱۳
  • بازدید : ۳۱۲۳
بازیافت شیشه چهار هزار سال قابل از میلاد مسیح، شیشه به صورت یک لعاب آبگونه تزیینی در خاور میانه ‏استفاده می شد. ظرف های شیشه ای رنگی برای خوردن و آشامیدن از سال 1550 گسترش یافته و مورد ‏استفاده قرار گرفته است. قدیمی ترین شیشه صاف و شفاف، یک گلدان ریخته گری شده در نینوای آشور است ‏که در حدود 800 سال قبل از میلاد تولید شد و اکنون در موزه ‏British‏ لندن قرار دارد. در قرون هجدهم و ‏نوزدهم شیشه بسیار گران بود و برای کاربردهای محدود همانند تولید پنجره های شیشه ای رنگی کلیسا ‏استفاده می شد.‏
در ابتدای قرن بیستم با انقلاب صنعتی تولید شیشه با مقیاس بزرگی آغاز گردید. برای مثال تولید لامپ سبک ‏شیشه ای ماشین در سال 1926 آغاز شد. امروزه شیشه ماده گران بهایی به شمار نمی رود و برای بسته بندی ‏مواد، تولید پنجره و سایر محصولات استفاده می شود. شیشه های جدید از چهار ترکیب شن، خاکستر سودا( ‏کربنات سدیم)، سنگ آهک و سایر افزودنی ها ساخته می شود. این افزودنی ها شامل آهن در رنگ (قهوه ای ‏یا سبز)، کرومیوم(فلز درخشان)، فلز لاجورد در رنگ سبز مایل به آبی، آلومینا برای دوام و برم برای بهبود ‏عملیات حرارتی به آن افزوده می گردد.‏
سالانه تمامی شیشه استفاده شده در اروپا در حدود 6/11میلیون تن تخمین زده می شود. صنعت شیشه در ‏انگلستان با به کارگیری تکنولوژی بالا ظرفیت بازیافت خود را به بالای یک میلیون تن در سال رسانیده است. ‏وابستگی مواد دیگر و قابلیت غیرقابل انکار شیشه، با توجه به تمامی مشکلات، بازیافت آن یک مساله اجباری ‏و اضطراری می باشد. 7 درصد شیشه ها به طور میانگین از زباله های خانگی تولید می شود، به طوری که ‏در سال 2001 بیش از 5/2 میلیون تن از این مواد سوزانده شده است.‏
برای ساخت شیشه انرژی زیادی در استخراج و حمل و نقل مواد صرف می شود. در این فرآیند ترکیب مواد ‏را باید در دمای بسیار بالا انجام داد و حجم بالای سوخت فسیلی استفاده شده در آن دی اکسید کربن و گازهای ‏گلخانه ای بسیاری تولید می کند. به طور مثال در سال 2002 در صنعت شیشه انگلستان در حدود ‏‏8611000000 کیلووات ساعت برق مصرف شد و 8/1 میلیون تن دی اکسید کربن از سوخت فسیلی در ‏کارخانه ها تولید گردید. یک کوره کارآمد حدود 4 گیگا ژول برق برای گداختن یک تن شیشه لازم دارد.‏
شیشه را می توان به عنوان یک ماده ساده بازیافت نمود و ساختار آن در گونه های مختلف بازیافت از بین ‏نمی رود و این بسیار مهم است. در مورد تولید بطری های شیشه ای می توان گفت که 80 درصد از کل شیشه ‏مصرف شده بازیافتی است که ‏Cullet‏ نامیده می شود. ‏Cullet‏ که همان خرده شیشه است، ساختار شناخت ‏شده ای برای کارخانه ها دارد و به صورت خرده شیشه بومی شناخته می شود. نمودار اگر شیشه بازیافتی ‏برای ساخت بطری و جارها استفاده شود، انرژی لازم برای کوره ها کاهش می یابد. علاوه بر حمل و نقل و ‏مراحل تولید، حدود 315 کیلوگرم از تولید ‏CO‏2 در هر تن شیشه ذوب شده کاهش یافته است.‏
از بازیافت دو بطری شیشه ای انرژی لازم برای جوش آمدن آب برای 5 فنجان چای تولید می شود. بازیافت، ‏تقاضای بازار برای مواد اولیه را کاهش می دهد. این مساله استفاده از مواد را کم نمی کند اما هزینه خاک ‏برداری را کاهش می دهد و اگر از منظر دیگری به آن توجه کنیم، فواید استفاده مجدد و بازیافت به محیط ‏زیست مرتبط می شود. برای بازیافت هر تن شیشه حدود 2/1 تن از مواد اولیه صرفه جویی می شود. بازیافت ‏موجب کاهش ضایعات شیشه در کره زمین می شود. هر چند شیشه مستقیما سلامت زمین را تهدید نمی کند و ‏می توان آن را به مدت نامحدودی ذخیره نمود.‏
چطور، چگونه و کجا بازیافت شیشه انجام می شود؟
نوع شیشه
در خانواده شیشه هایی که می شناسیم ترکیبات ویژه ای مورد استفاده قرار می گیرد.‏
ظروف شیشه ای
بزرگ ترین بخش ظروف شیشه ای به بطری ها و جارها مربوط می شود که 80 درصد بازیافت شیشه را در ‏اختیار دارند. کل ظروف شیشه ای در انگلستان در حدود 23/2 میلیون تن است که حدود 629 هزار تن آن را ‏واردات تشکیل می دهد. به طور میانگین هر خانواده انگلیسی حدود 330 بطری و جار شیشه ای در سال ‏مصرف می کند.‏
استفاده مجدد
خرده فروشی ها با فروش و گرفتن بطری های برگشت پذیر کار عمومی و عملی بازگست را انجام می دهند. ‏به هر حال کارخانجات تولیدکننده در افزایش و کاهش بطری ها و حمل و نقل آن برای پر کردن مجدد نقش ‏بسیار مهمی دارا هستند. این بازگشت چه از نظر مالی و چه از نظر زیست محیطی دارای فوایدی است که از ‏بطری های برگشت پذیر حاصل شده است. به علاوه علاقه مصرف کنندگان به بطری های برگشت پذیر نیز ‏می تواند موثر باشد. بطری های شیر نمونه بارزی از این بطری هاست که باید بسیار پاک و تمیز باشد. با ‏وجود وزن زیاد و مقاومت شیشه و ارزش تمیز کردن پایین آن، بطری های برگشت پذیر، زمانی که از آنها ‏برای پر کردن مجدد استفاده می شود، بسیار مقرون به صرفه می باشد. کاربرد این بطری ها بیشتر در شیشه ‏های مربا و ماءالشعیر می باشد.‏
بازیافت
بسیاری از مردم پس از مصرف ظروف شیشه ای آنها را به بانک های شیشه تحویل می دهند. اولین بانک ‏شیشه در سال 1977 به وجود آمد و در حال حاضر 50 هزار بانک شیشه در سراسر کشور انگلستان وجود ‏دارد. معمولا برای سازگاری بیشتر مصرف کنندگان، بانک های شیشه را در سوپر مارکت ها قرار داده اند. ‏سایت اینترنتی برای یافتن نزدیک ترین بانک شیشه نسبت به محل زندگی مصرف کنندگان ایجاد شده است. ‏جمع آوری شیشه بدل به یک شغل پر درآمد شده است. بسیاری از کافه ها و سوپرمارکت ها و برخی از ‏شرکت های خصوصی مدارس برای خود دارای بانک شیشه هستند. حدود 600 هزار تن بطری شیشه ای از ‏بانک های شیشه ای ایجاد شده در کافه ها، کلوپ ها، هتل ها، رستوران ها و بارها در سال جمع آوری می ‏شود. درصد بازیافت شیشه در انگلستان 34 درصد است که نسبت به کشورهای سوییس و فنلاند که بازیافت ‏شیشه در آنها 90 درصد است، بسیار ناچیز است. اصولا درصد قابل قبول بازیافت شیشه در حدود 50 درصد ‏می باشد.‏
بانک های شیشه شرکت های جمع آوری کننده یا دیگر بخش ها، خرده شیشه را به صورت تناژ تحویل می ‏دهند. زمانی که خرده شیشه ها جمع آوری می شوند، آلودگی آنها جدا شده و سپس با مواد دیگر در کوره های ‏ذوب مخلوط می شوند. سپس در قالب یا بادکن های مکانیکی به بطری و جار جدید تبدیل می شوند.‏
ناهماهنگی رنگ
جمع آوری خرده شیشه های شفاف بی رنگ برای بازیافت در انگلستان بسیار کم می باشد. بیشتر تولیدات ‏شیشه در انگلستان بطری های شفاف و کهربایی می باشد که به دلیل صادرات زیاد شیشه های شفاف انگلستان ‏است. برای اینکه مصرف کنندگان همواره بطری و جارهای شفاف را در بانک های شیشه قرار می دهند، ‏تولید خرده شیشه های شفاف کم تر است. واردات انگلستان بیشتر به منظور تولید بطری های سبز است که به ‏طور عمده برای بسته بندی ماءالشعیر استفاده می شود. در گذشته بطری های سبز بازیافت نمی شد اما در این ‏صنعت با کار و تلاش زیاد دولت اقدام به افزایش بازیافت بطری های سبز نمود و در حال حاضر انگلستان ‏حدود 85 درصد از بطری های سبز را بازیافت می نماید. این خرده شیشه ها در صنایع مختلف کاربرد ‏فراوانی دارد. این مواد را می توان با رنگ ها و مواد شیشه ای دیگر ترکیب نمود و بازار خوبی برای بطری ‏های سبز ایجاد کرد. از خرده شیشه های بازیافتی می توان برای تولید بطری های جدید استفاده نمود. بازیافت ‏شیشه به 4 روش به دولت و محیط زیست کمک می کند که شامل کاهش خاک برداری، کاهش مصرف ‏انرژی، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و جلوگیری از هدر رفتن منابع معدنی می باشد.‏
بخش شیشه های ‏Flat
دومین بخش بزرگ در تولید شیشه مربوط به شیشه های ‏Flat‏ است. این شیشه ها کاربردهای متنوع و متفاوتی ‏دارند. این شیشه ها به دلیل طول عمر کمتر تاثیر بیشتری در محیط زیست و زباله های شیشه ای دارند. زباله ‏های این شیشه برای پنجره ها، شیشه جلو و عقب خودروها و موتور سیکلت ها مورد استفاده قرار می گیرد. ‏صادرات و واردات این نوع شیشه در حدود 886 هزار تن در سال است.‏
بخش فیبرهای شیشه ای (‏Fiber Glass‏)‏
فایبرگلاس ها را می توان با استفاده از روش های متنوع پیوسته یا فیبرهای کوچک تولید نمود. فیبرهای ‏پیوسته را معمولا برای تقویت پلاستیک ها و سیمان به کار می برند. فیبرهای کوتاه به عنوان مواد عایق ‏کاری استفاده می شوند. حدود 220 هزار تن در سال فیبر شیشه در انگلستان ساخته می شود و تقریبا 11 ‏هزار تن نیز در هر سال زباله تولید می کند و به دلیل اینکه بازیافت آن سخت و مقرون به صرفه نمی باشد در ‏این بخش سرمایه گذاری خاصی انجام نشده است.‏
چه کاری باید انجام داد؟ - اگر یک بطری برگشت پذیر است، آن را بازگردانده و به بخش بازیافت منتقل ‏نکنید. - بطری و جار را بشویید. بهترین روش شستن با آب داغ به هر شکل ممکن می باشد. - در صورت ‏امکان درب های پلاستیکی، چوب پنبه و اضافه های فلزی را از بطری و جار جدا کنید. هر چیزی که روی ‏آن باقی بماند به وسیله مگنت یا ویبره و یا روش های دیگر جدا می شود اما باز هم احتمال خطا و خراب شدن ‏کوره ها وجود دارد. - فقط بطری ها بازیافت نمی شوند بلکه تمامی ظروف شیشه ای قابل بازیافت هستند. ‏ظرف هایی که برای نگهداری مواد غذایی، دارویی و پاک کننده های شیشه ای ساخته می شوند نیز بازیافت ‏پذیر هستند. هرگز شیشه لامپ ها یا شیشه هایی که برای پخت مانند پیرکس هستند را جمع آوری نکنید. این ‏مواد خصوصیات متفاوتی دارند که برای ساخت بطری استفاده نمی شوند بنابراین دارای استانداردهای لازم ‏نیستند. شیشه های مسطح مانند شیشه های پنجره سالم یا شکسته نباید در بخش بانک شیشه بطری ها قرار ‏گیرند. دقت کنید بطری را در بانک مخصوص آن قرار دهید. بانک های شفاف، سبز و قهوه ای متفاوت ‏هستند. آنچه مهم است اطمینان از تمیزی شیشه و عاری از آلودگی بودن با رنگ است که ارزش آن از قیمت ‏پایین تری برخوردار بوده و پول کم تری برای شیشه های آلوده پرداخت می شود. بطری های ساخته شده از ‏شیشه های آبی را می توان در بانک بطری های سبز قرار داد. بطری ها با یک پوشش رنگ را می توان ‏بازیافت نمود و همه آنها را در یک کوره سوزاند. برای فهمیدن رنگ بطری به بالای آن درست جایی که ‏درب روی آن قرار می گیرد، دقت نمایید. سعی کنید در مسافرت بطری ها را به بانک های فعال مانند مغازه ‏های باز یا مدارس تحویل دهید. با این کار خطر وارده به محیط زیست از طریق مسافرت به حداقل می رسد. ‏سعی کنید از بانک ها در طول روز استفاده کنید و از اجتماع در محل بانک ها در شب اجتناب کنید.‏
بررسی کلی
ترجیح مصرف کننده در انتخاب ماده بسته بندی
روش شناسی
در بین 24 آوریل تا 9 می 2006 شرکت تحقیقات و بازاریابی نیوتن در اوکلاهما رفتار و عادت خریداران را ‏مورد بررسی قرار داد. این مصاحبه ها با 752 نفر در سراسر ایالات متحده که مصرف کننده مواد غذایی و ‏نوشیدنی بودند، انجام گرفت و درصد خطای آن 5/3 درصد اعلام شده است ‏خلاصه بررسی
بسته بندی های شیشه ای اولین انتخاب مصرف کنندگان برای حفظ کیفیت، پاکی و مزه غذا می باشد و به نظر ‏می رسد اغلب آنان به سلامت بسته بندی بیشتر اهمیت می دهند. ترجیح مشتریان دائمی به سوی بسته بندی ‏های شیشه ای است.‏
مواد بسته بندی
زمانی که پاسخ دهندگان خرید می کنند بسته بندی ها از مواد گوناگونی می باشد. آنها بسته بندی شیشه ای را ‏برای کیفیت، تمیزی، مزه، محافظت از محصول و زمان نگهداری ترجیح می دهند. وقتی به صورت عمومی ‏در مورد مواد بسته بندی سوال می شود. مصرف کنندگان عمومی نیز تمایل بیشتر به بسته بندی شیشه ای ‏دارند. با توجه به پرسش های انجام شده، 75 درصد برای ماءالشعیر، 96 درصد برای نوشیدنی الکلی، 65 ‏درصد برای سس و چاشنی، 87 درصد برای مواد غذایی و 90 درصد برای غذای کودک، بسته بندی شیشه ‏ای را ترجیح می دهند. با توجه به سطح درآمد،خرید محصولاتی که در شیشه بسته بندی شده است، برتری ‏قابل ملاحظه ای یافته است. بسته بندی شیشه ای نوشابه ها به منظور حصول کیفیت، پاکی، مزه و طعم و ‏محافظت محصول مطرح می شود.‏
شیشه بهترین ماده برای بسته بندی
مصرف کنندگان دائمی تمایل زیادی به بسته بندی شیشه ای نشان می دهند. 42 درصد از مغازه های ‏خواربارفروشی، محصولات اصلی را به صورت مداوم و یا به صورت فصلی خریداری می کنند اغلب ‏مصرف کنندگان دائمی در این بررسی زنان 25 تا 54 ساله بوده اند که بیش از 50 هزار دلار درآمد سالیانه ‏داشته اند. مصرف کنندگان دائمی عقاید خود را این گونه بیان می کنند که 6 تا 8 درصد مغازه های اصلی را ‏با توجه به کیفیت و استاندارد ترجیح می دهند.‏
افراد بسیاری مصرف ماءالشعیر در شیشه را ترجیح می دهند.‏
مصرف کنندگانی که ماءالشعیر را در شیشه ترجیح می دهند بیشتر بین 25 و 44 سال سن داشته و درآمد ‏سالانه ی در حدود 50 هزار دلار و یا بیشتر داشته اند. در اغلب پاسخ ها شیشه به عنوان ماده ارجح عنوان ‏شده و سایر مواد گزینه های بعدی بوده اند.‏

دیدگاه ها


اگر تصویر خوانا نیست اینجا کلیک کنید

همزمان با تأیید انتشار دیدگاه من، به من اطلاع داده شود.
* دیدگاه هایی كه حاوي توهين است، منتشر نمی شود.
* لطفا از نوشتن دیدگاه های خود به صورت حروف لاتين (فينگليش) خودداري نماييد.